Program wychowania patriotycznego w przedszkolu
Dom, przedszkole, wieś -to Mała Ojczyzna
wszystko przecież zaczyna się od niej
Polskę kochać, każdy to przyzna
Dziś jest ważne, potrzebne i modne
Program wychowania patriotycznego
Publicznego Przedszkola w Gaworzycach
„Znam swoją wieś i gminę. Znam swą ojczyznę-słowiańską krainę”
Wstęp
Patriotyzm dziecka w wieku przedszkolnym nie przebiega w izolacji od życia środowiska – domu rodzinnego, przedszkola, najbliższego osiedla, okolicy, miasta, wsi i kraju.
Dziecko jest bezpośrednio lub pośrednio włączone w nurt wydarzeń, w którym uczestniczą jego najbliżsi.
Nie można więc pominąć tak istotnej sprawy jak wpływ środowiska na kształtowanie osobowości dziecka, kształtowanie jego uczuć patriotycznych. Dziecko powinno stopniowo być wprowadzane w patriotyzm poczynając od tego, co bliższe, z czym może zetknąć się bezpośrednio, przechodząc do spraw coraz dalszych. Dostarczając dzieciom wiedzy o najbliższej okolicy, o tradycjach lokalnych i narodowych, zapoznając ich z obrzędowością, zwyczajami, legendami, baśniami, podaniami, pieśniami i przyśpiewkami, zabytkami kultury – uświadamiamy dzieciom poczucie przynależności narodowej.
„Sięganie do tradycji związane jest współcześnie ze świadomą refleksją jednostki nad sobą, nad tym kim jestem, jakie są moje korzenie. Na co dzień tradycję wypiera głośna nowoczesność. A przecież każda społeczność winna zabiegać o to, by uchronić od zapomnienia wszystko, co składa się na jej kulturową odrębność. ”/M. Kielar – Turska /
Tradycja spełnia ważną i pożyteczną rolę w rozwoju dziecka. Nie powinno jej zabraknąć w wychowaniu przedszkolnym w myśl powiedzenia „ czym skorupka za młodu nasiąknie ..” powinnyśmy my – nauczyciele przedszkoli ukazywać dzieciom to co w ich regionie, kraju jest piękne, ciekawe, godne zaprezentowania, to najprostszy sposób budzenia przywiązania i miłości do rodzinnej ziemi. Powinnyśmy zapoznawać dzieci z przeszłością i historią, by uchronić od zapomnienia to co stanowi naszą kulturę narodową. Nie będzie prawdziwej Polski bez Polaków znających jej przeszłość, kulturę i tradycję.
Zapoznanie dzieci z tradycjami i obrzędami naszego narodu pozwala wzbudzić u nich więź z ojczyzną, regionem, dzieci uczą się kochać swój kraj, jego przyrodę, obyczaje i zwyczaje. Poprzez legendy, podania, baśnie zapoznajemy dzieci z symbolami narodowymi, hymnem Polski, znakiem Orła Białego, flagą biało – czerwoną, poznają herb miasta w którym żyją i herby ważniejszych miast Polski takich jak : stolicy – Warszawy, Krakowa, Gniezna, Poznania Torunia .
Dla dziecka pojęcie Polak powinno wiązać się z zamieszkaniem na tym samym terytorium i posługiwaniem się tym samym językiem którym mówią jego rodzice, krewni i ludzie, z którymi się spotykają.
Uczymy dzieci więzi z własnym krajem i regionem poprzez wycieczki po okolicy i mieście, zapoznawanie z zabytkami kultury, pomnikami, ciekawymi ulicami i placami, poprzez wyjścia do muzeów, teatrów, wycieczki krajoznawcze, spotkania z artystami zawodowymi i ludowymi, poprzez albumy, fotografie, pocztówki mówiące o Polsce, Polakach, obrzędowości, strojach, zwyczajach.
Należy jednak podkreślić, że patriotyzm dziecka przedszkolnego zwłaszcza dziecka młodszego 3, 4 – o letniego to wszystko to co wiąże się z jego domem rodzinnym, najbliższymi- krewnymi, znajomymi, to przedszkole do którego chodzi, osoby, z którymi się tam spotyka, ogród, w którym się bawi, to najbliższa ulica, domy, sklepy i to wszystko co spotyka na swojej drodze. Przechodząc od tego prostego patriotyzmu do coraz szerszego związanego z obrzędami, zwyczajami, symboliką narodową – uświadamiamy dzieciom kim jesteśmy, skąd się wywodzimy jaka jest nasza przeszłość, uczymy je bycia Polakiem i miłości do kraju ojczystego.
Opracowany przez nas program przeznaczony jest dla dzieci 3-6 letnich i zawiera dodatkowe treści spójne z tymi, które zostały określone w podstawie programowej wychowania przedszkolnego dla przedszkoli.
Cele ogólne:
1. Wzmacnianie więzi emocjonalnej z rodziną i kształtowanie współuczestnictwa w życiu rodzinnym
2. Wzbogaca swoją wiedzę na temat historii regionu oraz swojego kraju
3. Budzenie świadomości narodowej – wprowadzenie w zagadnienia związane z historią teraźniejszością Polski
4. Zbliżanie postaci wybranych bohaterów narodowych oraz sławnych Polaków
5. Budzenie przywiązania do polskiego folkloru, tradycji, zwyczajów polskich
6. Budzenie przywiązania do rodzinnego krajobrazu, rozwijanie zainteresowań pięknem i bogactwem kraju
Cele szczegółowe:
- zna historię własnej rodziny (znajomość imion rodziców, dziadków, rodzeństwa, miejsca zamieszkania);
- ma właściwy emocjonalny stosunek do kultury regionalnej, zabytków własnej miejscowości, jej przeszłości, teraźniejszości,
- wie, że jest Polakiem, ma właściwy stosunek do miejsc pamięci narodowej i bohaterów narodowych.
- zna znaczenie wytworów kultury narodowej i wybranych tradycji narodowych i regionalnych (legendy, zwyczaje, obyczaje, stroje, tańce)
- dostrzega piękno swojego kraju
FORMY I METODY STOSOWANE W PROCESIE EDUKACYJNYM
Dziecko w wieku przedszkolnym poznaje i odkrywa otaczający świat w sposób naturalny, w toku różnorodnych sytuacji życiowych.
Podstawowymi formami organizacyjnymi pracy jest działalność:
-indywidualna
-zespołowa
-zajęcia z całą grupą
Metody pracy:
-metody gier i zabaw dydaktycznych a także gry symulacyjne, interakcyjne, integracyjne
-metoda inscenizacji
-drama
-metoda opowieści ruchowej J.G.Thulina
-pantomima
-burza mózgów
Zadania nauczyciela:
- stwarzanie sytuacji umożliwiających dziecku poznanie własnej miejscowości i jej kultury (udostępnianie zdjęć, pocztówek, opowiadanie legend, podań ludowych związanych ze środowiskiem lokalnym)
- rozbudzenie zainteresowania dziecka własną miejscowością poprzez: organizowanie spacerów, wycieczek, spotkań z ludźmi sprawującymi władzę w Gaworzycach oraz ludźmi różnych zawodów
- integrowanie dziecka z własnym środowiskiem, wspólne imprezy, spotkania, spędzanie wolnego czasu, udział w konkursach, quizach, prezentacjach organizowanych na terenie gminy i przedszkola
- poznawanie tańców charakterystycznych dla twórczości ludowej naszego regionu: tworzenie elementów sztuki ludowej
- organizowanie kącików sztuki regionalnej i ludowej w sali
- rozumienie i przekazywanie barw narodowych i godła. Nauka hymnu narodowego.
- wskazywanie na mapie: Europy- Polski- Stolicy Warszawy oraz ważniejszych miast i rzek
- zorganizowanie i przedstawianie konkursów plastycznych, wystaw związanych z edukacją patriotyczną
- projektowanie sytuacji edukacyjnych- prezentowanie i upowszechnienie ciekawych scenariuszy zajęć
- prowadzenie kącików pamięci narodowej.
-poznawanie miast i regionów Polski w sposób bezpośredni lub pośredni poprzez oglądanie widokówek, albumów, filmów
- poznanie osobowości wielkich Polaków (Jan Paweł II, Fryderyk Chopin i innych)
- poznawanie polskich tradycji ludowych poprzez: kontakt ze sztuką ludową (wycieczki do muzeum)
- własną twórczość
- zapoznanie z miejscami i wydarzeniami historycznymi, które mają znaczenie dla naszego kraju (Gniezno, Kraków, Warszawa – stolice)
- zapoznanie z legendami związanymi z powstaniem państwa
- przekazanie i rozumienie doniosłości świąt państwowych oraz wydarzeń historycznych z nimi związanych (Konstytucja 3 Maja, 11 listopada – odzyskanie niepodległości, Dzień Edukacji Narodowej)
- zapoznanie z Pieśniami Patriotycznymi ( Bogurodzica, Hymn do miłości Ojczyzny, Marsz Mokotowa, Warszawianka, Wojenko, Na Nowej Górze, Oda do radości)
- opracowanie śpiewnika pieśni patriotycznych i ludowych
Efektem zrealizowanych działań będzie:
- znajomość własnej miejscowości i jej kultury
- poznanie ludzi sprawujących władzę w Gaworzycach oraz ludzi różnych zawodów
- rozpoznanie herbu swojej miejscowości, barw narodowych i godła
- wskazywanie na mapie Europy: Polski, stolicy Polski oraz ważniejszych miast i rzek
- poznanie osobowości wielkich Polaków
- poznanie legend powstania państwa polskiego, stolicy, godła, hymnu
- poznanie polskich tradycji ludowych
- czynny udział w obchodach świąt narodowych poprzez recytowanie wierszy, śpiew i taniec; wykonanie flag
- odróżnianie muzyki klasycznej od ludowej i rozrywkowej
- odpowiednie zachowanie w miejscach publicznych np. Muzeum Historyczne
Październik
Poznanie środowiska najbliższego
Poznanie herbu Gaworzyc, legend powstania naszej miejscowości, organizowanie wycieczek, spacerów, oglądanie filmów, albumów, spotkań z interesującymi ludźmi, udział w wystawach organizowanych na terenie miejscowości, oglądanie i samodzielne tworzenie albumów tematycznych, gromadzenie pocztówek i ilustracji, słuchanie audycji radiowych.
„Otwórzmy dziecięce serca i umysły, na naszą małą ojczyznę i nasz kraj ojczysty”- lekcje historii, zajęcia otwarte z rodzicami-patriotyczny konkurs plastyczny. Spacer po Gaworzycach z przewodnikiem p. J. Wilczakiem. Wymiana pocztówkowa z przedszkolakami z różnych województw Polski.
Dzień Edukacji Narodowej
Listopad
Zapoznanie z legendą związaną z powstaniem Państwa Polskiego (Legenda o Lechu, Czechu I Rusie). Odszukanie na mapie Polski największych miast, rzek, gór I morza. Podejmowanie prób wyznaczania granic Polski.
Symbole narodowe: - znajomość słów hymnu (powstanie, postać gen. J. Dąbrowskiego, J. Wybickiego)
- zapoznanie z postacią Józefa Piłsudskiego,
- zapoznanie z historią godła I barw narodowych,
- poznanie legend, podań, wierszy,
- wykonywanie godła polskiego, flagi z różnych materiałów oraz kokardy narodowej – „Kokarda narodowa dla mieszkańców Gaworzyc”
- podkreślenie wagi świąt państwowych. 11 listopada “Święto Niepodległości”
- Zapoznanie z postacią wielkiego kompozytora i pianisty Fryderyka Chopina
Dzień Seniora – Wyśpiewana Niepodległa – Festiwal Pieśni Patriotycznej
- nauka tańca ludowego
- „Andrzejki”
Grudzień
Zapoznanie z legendą związaną z powstaniem stolicy Polski – Warszawy.
Poznanie herbu i Zabytków Warszawy:- Stare Miasto,- Kolumna Zygmunta,- Zamek Królewski,- Pomnik Warszawskiej Syrenki,- Muzeum Historyczne,- Pałac Kultury i Nauki,- Pałac w Wilanowie,- Belweder ,- Pałac Prezydencki,- Grób Nieznanego Żołnierza
Akcja charytatywna „Podziel się zabawką”
Styczeń
Zapoznanie z legendą związaną z powstaniem dawnej siedziby królów Polski – Kraków.
Poznanie legendy o hejnale Mariackim i smoku wawelskim.
„Podróż” po Krakowie (zabytki):- Kościół Mariacki,- Sukiennice,- Katedra na Wawelu,
Zapoznanie z życiem wielkiego polskiego artysty malarza Jana Matejki.
- oglądanie albumów z reprodukcjami dzieł artysty,
Dzień Babci i Dziadka
- nauka tańca „Krakowiak”
Luty
Sławni twórcy literatury dziecięcej :
- Julian Tuwim ,
- Jan Brzechwa,
- Maria Konopnicka
Marzec
Największe rzeki Polski – Wisła, Odra.
- legendy,
- wyznaczenie miejsca na mapie:
Polskie Morze – Bałtyk
Nauka tańca ludowego
Kwiecień
Jan Paweł II – zapoznanie z postacią wielkiego Polaka – patrioty.
- miejsca związane z tą postacią: (Wadowice, Kraków, Watykan)
- poznanie sławnych Polaków, królów, malarzy, rzeźbiarzy, wodzów, bohaterów i sportowców,
-głowy państwa
-naukowców ( M. Curie - Skłodowska )
Maj
Święto flagi – „Flaga Polski dla mieszkańców Gaworzyc” -rozdawanie mieszkańcom flag zrobionych przez przedszkolaki
Konstytucja 3 Maja – przybliżenie postaci Tadeusza Kościuszki
Nauka tańca ludowego
Czerwiec
Dzień Rodziny - Piknik
Ewaluacja:
Treści w czasie realizacji programu będą dostosowywane do aktualnych możliwości wychowanków. Stopień osiągnięcia zamierzonych celów będą sprawdzane poprzez prowadzenie na bieżąco obserwacji dzieci w czasie zajęć, spacerów, wycieczek, uroczystości. Sytuacje zadaniowe pozwolą zauważyć konkretne umiejętności, zaangażowanie dziecka. Pomocna będzie analiza wytworów dziecięcych (prace plastyczne, karty pracy dostosowane do możliwości wychowanków), a także quiz przeprowadzony na pikniku rodzinnym „dzieci kontra rodzice”.